VUR (vezikoureteralni refluks) označava povratak mokraće iz mokraćnog mjehura u mokraćovode te bubrege, suprotno od smjera normalnog toka mokraće.
Vezikoureteralni refluks (VUR) najčešća je anomalija mokraćnog sustava u dječjoj dobi.
Posljedica je nedostatnosti vezikoureteralnog ušća, spoja između mokraćnog mjehura i mokraćovoda (uretera), koji u normalnim uvjetima sprječava povratni tok mokraće iz mokraćnog mjehura u gornje dijelove mokraćnog sustava.
Što je to vezikoureteralni refluks?
Vezikoureteralni refluks (VUR), poznat i pod nazivom cistoureteralni refluks, podrazumijeva povratak mokraće iz mokraćnog mjehura u mokraćovode te bubrege. Nastaje uslijed insuficijencije (nedostatnosti) vezikoureteralnog spoja (ušća).
U fiziološkim uvjetima, vezikoureteralno ušće sprječava retrogradni tok mokraće, djelujući kao jednosmjerni ventil koji ograničava protok mokraće samo u jednom smjeru, odnosno iz bubrega prema mokraćnom mjehuru. Ovaj mehanizam onemogućuje povratni tok mokraće, čime se sprječava nastanak infekcija te oštećenja bubrega.
Vezikoureteralni refluks može biti unilateralan (zahvaća samo jedan mokraćovod te bubreg) ili bilateralan (zahvaća oba mokraćovoda te bubrega).
1. primarni vezikoureteralni refluks
Primarni vezikoureteralni refluks posljedica je kongenitalne (prirođene) anomalije vezikoureteralnog spoja. Odnosno, anatomskog defekta vezikoureteralnog ušća nastalog tijekom embrionalnog razvoja (organogeneze ili oblikovanja organa).
2. sekundarni vezikoureteralni refluks
Kao što i sam naziv govori, sekundarni vezikoureteralni refluks nastaje sekundarno (nakon rođenja), kao posljedica neke stečene bolesti – infekcije (cistitis), opstrukcije, disfunkcije mokraćnog mjehura (neurogeni mokraćni mjehur), ili pak pridružene anomalije mokraćnog sustava (suženje uretera, duplicirani ureteri i dr.).
Simptomi vezikoureteralnog refluksa
Vezikoureteralni refluks najčešće ne uzrokuje izraženije simptome. Uobičajeno se manifestira kliničkom slikom infekcije mokraćnog sustava. Težina infekcije može varirati od asimptomatske bakteriurije i leukociturije, preko cistitisa, pa sve do pijelonefritisa.
U djece, često su prisutni nespecifični simptomi poput povraćanja, proljeva, nenapredovanja na tjelesnoj težini te neraspoloženosti.
Vezikoureteralni refluks kod odraslih, osim urinarnih infekcija, može se očitovati proteinurijom (proteini u urinu), zatajenjem bubrega te hipertenzijom.
Kako se postavlja dijagnoza vezikoureteralnog refluksa?
Kao što smo prethodno spomenuli, vezikoureteralni refluks obično ne uzrokuje simptome.
Premda može biti slučajno otkriven u potpuno zdravog djeteta, vezikoureteralni refluks urina se najčešće manifestira kroz (ponavljajuće) infekcije mokraćnog sustava.
U dijagnostici vezikoureteralnog refluksa primjenjuje se mikcijska cistouretrografija (MCUG), radioizotopna ili ultrazvučna cistografija, ultrazvuk urotrakta, scintigrafija, magnetska rezonancija (MR) i dr.
Mikcijska cistouretrografija (MCUG)
Za otkrivanje vezikoureteralnog refluksa koristi se mikcijska cistouretrografija (MCUG). Tijekom ovog postupka, kroz mokraćni mjehur, uvodi se cjevčica (kateter) putem koje se aplicira posebna tekućina (kontrast) u mjehur. Nakon toga, radiološkim metodama, promatra se kretanje kontrastnog sredstva kroz mokraćni sustav, tijekom i nakon mikcije (mokrenja).
U blažim slučajevima dolazi do povratka mokraće do mokraćovoda, dok se u težim slučajevima ista vraća sve do bubrega.
Liječenje vezikoureteralnog refluksa
Kao posljedica normalnog rasta djeteta, primarni vezikoureteralni refluks uobičajeno spontano regredira (povlači se). Liječenje vezikoureteralnog refluksa ovisi o stupnju refluksa, te može biti poštedno (uroprofilaksa antibioticima) ili kirurško.
Operacija refluksa kod beba uobičajeno je potrebna ako dolazi do ponavljajućih mokraćnih infekcija unatoč kontinuiranom uzimanju antibiotske profilakse, ili pak ako se utvrdi oštećenje funkcije bubrega.
Zaključak
Vezikoureteralni refluks (VUR) obilježen je refluksom mokraće iz mokraćnog mjehura prema bubregu.
VUR može biti uzrok učestalih, odnosno ponavljajućih infekcija mokraćnog sustava, upale bubrega (pijelonefritisa) te funkcionalnog oštećenja bubrega.
Stoga, pravovremeno prepoznavanje i odgovarajuće zbrinjavanje ovog stanja može pomoći u sprječavanju komplikacija i ozbiljnih posljedica te očuvanju optimalnog zdravlja mokraćnog sustava.
Literatura:
1. PubMed. Vesicoureteral reflux
2. Medscape. Pediatric vesicoureteral reflux
Autor: Monika Babić
Objavljeni tekstualni sadržaj predstavlja intelektualno vlasništvo fizičke osobe – Monika Babić te je kao takav zaštićen zakonom, ili se koristi sukladno odobrenju nositelja autorskih prava.
